الْحُجَّةُ قَبْلَ الْخَلْقِ وَ مَعَ الْخَلْقِ وَ بَعْدَ الْخَلْقِ[1]
ترجمه روایت: ابان بن تغلب از امام صادق صلوات الله علیه نقل میکند که حضرت فرمودند: حجّت قبل از خلق و با خلق و بعد از خلق است.
شرح روایت: «حجّت» در این روایت کنایه از وجود مقدّس امام است و اشاره به این جهت است که خداوند متعال قبل از ایجاد ممکنات، اوّل نور مقدّس امام را خلق کرده است و این نور همینطور همراه این موجودات هست. و بعد از آنکه این نشئه به پایان میرسد باز هم این نور هست و پایان پذیر نیست و این نور مقدس حجّت و امام است .
اینکه گفته میشود نیمه شعبان وجود مقدّس امام زمان صلوات الله علیه متولد شده است، بروز و ظهورش در این عالم نیمه شعبان است و الا دست قدرتِ حق تعالی قبل از خلقت موجودات، این انوار مقدّسه را که نور واحدند خلق کرده بود.
این تعبیراتی که نقل میکنند: «لَوْلا الْحُجَّةُ لَسَاخَتِ الارْضُ بِاَهْلِهَا وَ بِیُمْنِهِ رُزِقَ الْوَری وَ بِوُجوُدِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء»، یعنی اصلاً روح عالم امکان همینها هستند. اگر روح نباشد، جسم از هم میپاشد. روح که برود، بدن متلاشی میشود. آنگاه سرپا هستم که این روحِ سراسری باشد؛ اینکه من به این جسم غذا میرسانم برای خاطر روح است. «بِیُمْنِهِ رُزِقَ الْوَری». به یمن روح است که بقیه سلولهای بدن تغذیه میشوند. سلولها، هر کدام برای خودشان جان دارند. اما تحت سلطه آن روح سراسری هستند. آنها هم که تغذیه میشوند برای خاطر روح سراسری است. تمام این عالم که از ناحیه خداوند مرزوقاند برای وجود مقدس اوست که روح سراسری عالم امکان است. که اگر نباشد مثل بدن از هم میپاشد.
لذا میخواستم این را عرض کنم که نیمه شعبان روز بروز آن حجّت است، نه اینکه نعوذ بالله روز خلقت و تولّد آن حجّت باشد. و الا وجود مقدّس امام قبل از خلقت بقیّه ممکنات است.
[1] . اصول کافی، جلد 1، صفحه177 – بحار الانوار جلد 23، صفحه 38